Spel van de week 11 mei 2021—Egbert Meijer

Het Heijermans bod

Een van de meest gespeelde toneelstukken/musicals in Nederland is "Op hoop van zegen". Vandaar mijn introductie tot wat ik noem een "Heijermans bod". Je weet eigenlijk niet goed wat er aan de hand is of wat je moet bieden, dus je doet maar wat, op hoop van zegen dat partner het begrijpt en het goed afloopt. Nieuwsgierig geworden? Lees dan verder.

Een interessant spel waar wel het een en ander over te zeggen valt is spel 13 (zie plaatje hieronder). Om te beginnen, waar open je mee met de Noord hand? Ik ga ervan uit dat de meesten met 20 punten en een gebalanceerde hand 2SA openen. Wellicht dat je die 20 op een andere manier kan aangeven in je systeem, maar meestal doe je die vroeg of laat een SA bod met een range waarin die 20 zit, bij de meesten dus een 2SA opening.

Deze Noord hand heeft 'maar' 19 punten en de meeste spelers hebben deze hand dan ook met 1 geopend. Dit is pure puntenkul. Deze Noord hand is minstens 20 punten waard. Je kan eigenlijk bijna al sowieso een punt extra tellen voor de mooie 5-kaart Ru. Maar de hand stikt ook nog eens van de controles (Azen en Heren). In de standaard gehanteerde 'Goren' puntentelling (u weet wel Aas 4, Koning 3 etc.) zijn Azen ondergewaardeerd. Een Aas is relatief meer waard dan 4 punten in vergelijking met de andere honneurs. Ook tienen zijn ondergewaardeerd, want worden helemaal niet geteld. Vrouwen en Boeren zijn echter overgewaardeerd. De koning telt voor 3 punten en dat is wel ongeveer correct.

Er bestaan diverse methoden die een betere weergave van de kracht van een hand bepalen. Een van die methodes is de 'Kaplan count', gepubliceerd door de legendarische Edgar Kaplan in het destijds (en misschien nog wel) toonaangevende blad "The Bridge World", waarvan hij meer dan 40 jaar hoofdredacteur is geweest. Edgar Kaplan was ook de bedenker, samen zijn partner Alfred Sheinwold, van het destijds revolutionaire biedsysteem EKAS, eind jaren vijftig. Revolutionair want het introduceerde voor het eerst de "5-klaart hoog" (ja, toen al) en de "zwakke twee" openingen. Inmiddels standaard biedopvattingen, volledig ingeburgerd en onderdeel van vrijwel elk biedsysteem.

De Kaplan count is te gecompliceerd om hem in de praktijk aan tafel te kunnen gebruiken, maar je kan op internet googelen en dan vind je hier wel informatie over alsmede een klein rekenprogrammaatje waar je een hand kan invoeren en dan keurig het resultaat kan laten berekenen. Hoe dan ook, volgens deze telling is de Noord hand 20.65 punten waard!

Marty Bergen heeft ook een methode ontwikkeld om een betere inschatting van de werkelijke kracht van een hand te bepalen. Voor de geïnteresseerden: google 'Bergen Adjust-3 method'. In het kort komt het erop neer dat je ook punten telt voor distributie (5-kaarten of langer), azen en tienen opwaardeert en vrouwen en Boeren wat naar beneden bijstelt, althans als een van beiden nogal de overhand heeft in je spel, zoals hier waar je vijf 'Azen en tienen' hebt en maar een 'vrouw of boer'. Deze methode is wat praktischer in het gebruik. Bergen waardeert deze hand op 21 punten (19 normale punten +1 voor de 5-kaart Ru en +1 voor het surplus azen en tienen). Beiden, Kaplan en Bergen, zitten wellicht aan de te hoge kant, maar de hand is toch zeker minstens 20 punten waard.

Henk en ik passen de Bergen methode toe in twijfel gevallen en Henk had dan ook geen moeite om met de Noord hand 2SA te openen, iets wat Bas al van nature doet als hij deze hand ziet. Ook Peter en Noud hebben deze hand met 2SA geopend. Allen die 2SA openden boden daarna een slam.

De meesten hebben de hand met 1 geopend en door het tussen bieden van Oost met 3 kwamen zij in de problemen, omdat de kracht van de Noord hand niet meer goed uit de verf kwam.

Iwan kon ongestoord naar 3 transfereren en toen hij vernam dat Bas troefsteun had, maar er een aas mistte en troefvrouw ontbrak, bood hij 6SA. In SA ben je niet noodzakelijk afhankelijk van de schoppenkleur. Een gerechtvaardigd bod? Ik heb met het computerprogramma een analyse gedraaid en 6SA heeft a priori 84% kans van slagen. 6 slechts 58%, gegeven dat je een aas en Q mist. Hoewel 6 nog net iets kansrijker is. Het is in een parenwedstrijd dus uitstekend om 6SA te bieden.

Als je precies deze Noord en Zuid handen hebt is het dan een goed contract? Volgens alweer een computeranalyse heeft het 87% van slagen als je er eenmaal inzit. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat er 'double dummy' wordt afgespeeld, maar dat geldt ook voor het tegenspel.

Henk en ik werden hinderlijk gestoord door een 3 bod van Oost. Wat nu? Ik neem u mee in mijn gedachtegang. Henk en ik hebben veel over het biedsysteem gesproken, maar deze situatie is, zoals vele andere, 'uncharted waters'. Dan geldt 'common sense' en zijn biedingen in principe volgens natuurlijke lijnen. Ik bood 4, lengte in klaveren, forcing en waarschijnlijk dus ook met het oog op een slam. Henk bood 4. Wat is dit? Echt? Een cuebid voor de klaveren? Zonder tussenbieden zou dit een cuebod zijn, maar nu? Het beste is nu, zoals uit de eerdere analyses blijkt, om maar gewoon 6 te knallen, dat is zeer kansrijk en leidt niet tot misverstanden. Maar ik wilde de schoppenkleur niet opgeven, dus ik bood 4. Henk bood nu 4SA. Alweer, wat is dit? Wil hij dat spelen, dus echt? Of is het RKC? En voor welke kleur dan? Ik had mij in een akelige positie gemanouvreerd. Ik had nu nog steeds gewoon 6 moeten bieden, maar nee hoor, ik bood heel geleerd 5, een bod dat ik nu dus zou willen omschrijven als een "Heijermans bod": 'op hoop van zegen', Joost mag weten waar dit toe leidt of hoe dit afloopt. Henk die ook niet zeker wist waarmee we bezig waren besloot toen maar 6SA te bieden, als ik en heb is dat wellicht het beste slam ook gezien de kwetsbare K, en als ik met 5 twee azen en troefvrouw zou aangeven is 6SA waarschijnlijk nog steeds goed. Zonder deze uitleg en als je beide handen ziet, had de lezer mogelijk kunnen denken: 'Best wel mooi geboden'!?

Het afspel was aan beide tafels geen probleem, Henk kreeg een ruiten start en dus al direkt zijn elfde slag. Bij het afdraaien van de klavers komt West in de problemen. Bas kreeg Q uit (misclick?), ook de elfde slag, en ook daar kreeg West het benauwd. De singleton uitkomen is ook niet goed. Na een klaver start ga je waarschijnlijk down, omdat je nog twee slagen ergens vandaan moet halen en de beste kans is in de schoppen, maar dat zit dus niet.